Η αντιοξειδωτική δίαιτα που βασίζεται στην in vitro μέθοδο προσδιορισμού της αντιοξειδωτικής ισχύος των τροφίμων αποτελεί την μοντέρνα άποψη για την υγιεινή διατροφή. Το σκεπτικό της αντιοξειδωτικής δίαιτας ORAC είναι απλό όσο και εντυπωσιακό. Από τη μία η επίθεση, η φθορά και η καταστροφή και από την άλλη η άμυνα και η αντίσταση. Το πόσο αποτελεσματική είναι η άμυνα του οργανισμού μας εξαρτάται κυρίως από διατροφικούς παράγοντες, δηλαδή από τις αντιοξειδωτικές ουσίες.
H ανισορροπία μεταξύ της υπεροχής των προ-οξειδωτικών παραγόντων, οι οποίοι προκαλούν αυξημένο φορτίο ελευθέρων ριζών οξυγόνου, έναντι των αντιοξειδωτικών μηχανισμών (ενδογενείς ουσίες και ένζυμα, διαιτητικά αντιοξειδωτικά) προσδιορίζει το καταστροφικό φαινόμενο του οξειδωτικού στρες. Στο διάγραμμα 1 διακρίνεται σχηματικά η επιθυμητή ισορροπία μεταξύ προοξειδωτικής έκθεσης και αντιοξειδωτικής άμυνας.
Ο δείκτης ORAC (Oxygen Radical Absorbance Capacity – Ικανότητα Απορρόφησης Ριζών Οξυγόνου) αποτελεί έναν ακριβή τρόπο προσδιορισμού της δύναμης που διαθέτει ένα τρόφιμο προκειμένου να είναι σε θέση να καταστρέψει τις ελεύθερες ρίζες. Στην πράξη ο δείκτης ORAC αποτελεί τη μονάδα μέτρησης της αντιοξειδωτικής απαίτησης και πρόσληψης, όπως ακριβώς συμβαίνει στην περίπτωση των θερμίδων που λαμβάνουμε από τα τρόφιμα.
Η διατροφή σε φυσιολογικές καταστάσεις θα έπρεπε να περιέχει καθημερινά 3000–5000 μονάδες ORAC. Μία αδρή εφαρμογή της ανωτέρω πρότασης αποτελεί η σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.), ο οποίος προτείνει την καθημερινή κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών. Ωστόσο, είναι βέβαιο πως ο καθένας έχει τις δικές του ατομικές ανάγκες σε μονάδες ORAC, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την πρόσληψη ενέργειας. Αυξημένα επίπεδα άγχους, ελλιπής χρόνος ύπνου, μεγάλη έκθεση σε διατροφικούς και περιβαλλοντικούς προ-οξειδωτικούς παράγοντες (μόλυνση, ραδιενέργεια, κάπνισμα, ζωικά λιπαρά, ορμόνες & χημικά των τροφίμων κ.λ.π.), απαιτούν μεγαλύτερη αντιοξειδωτική πρόσληψη μέσω της διατροφής, δηλαδή περισσότερες μονάδες ORAC!
Είναι ευρέως γνωστό ότι τα αντιοξειδωτικά συμβάλουν στην ευεξία του οργανισμού, στην καθυστέρηση της γήρανσης και στην πρόληψη της εμφάνισης εκφυλιστικών ασθενειών. Επιπλέον, διάφορες ερευνητικές εργασίες αναδεικνύουν τη σημασία των αντιοξειδωτικών και στη ρύθμιση του βάρους μέσω μηχανισμών που περιλαμβάνουν κατά πρώτο λόγο τη βελτίωση της ινσουλινοευαισθησίας, της ικανότητας δηλαδή της ινσουλίνης να διενεργεί αποτελεσματικά το μεταβολισμό των υδατανθράκων και ιδιαίτερα της γλυκόζης. Επιπρόσθετοι μηχανισμοί αφορούν στην παρεμπόδιση της λιπογένεσης και στη ρύθμιση των ένζυμων και των ορμονών που εμπλέκονται στη σύνθεση και το μεταβολισμό των λιπιδίων, στη μείωση του οξειδωτικού στρες των παχύσαρκων ατόμων, αλλά και στον περιορισμό της φλεγμονής, η οποία εμφανίζεται ιδιαίτερα αυξημένη στους παχύσαρκους, με δεδομένη την αντιφλεγμονώδη δράση που παρουσιάζουν ορισμένες αντιοξειδωτικές ενώσεις (π.χ. ρεσβερατρόλη, ολευροπαΐνη κ.λπ.).
Η αντιοξειδωτική διαιτα που βασίζεται στη μέθοδο ORAC αποτελεί πρώτα απ΄ όλα ένα μοντέλο για υγιεινή διατροφή. Μάλιστα, την προσωπική του δίαιτα ORAC μπορεί ο καθένας να τη δημιουργήσει μόνος πολύ εύκολα μέσα από τις πολυάριθμες πληροφορίες που παρατίθενται στα βιβλία: «Η Νέα Αντιοξειδωτική Δίαιτα ORAC», που κυκλοφορεί από τις ΒΗΤΑ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ, «Θερμιδομετρητής & Αντιοξειδωτική δράση τροφών» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ και «Δίαιτα ORAC: Η νέα αντιοξειδωτική διατροφή» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ALPHA.
Η Αντιοξειδωτική Δίαιτα ORAC θεωρείται απαραίτητη και για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση σοβαρών χρόνιων εκφυλιστικών νοσημάτων, όπως του σακχαρώδη διαβήτη, των καρδιαγγειακών νοσημάτων, του καρκίνου κ.λπ. Για το σκοπό αυτό πρέπει να ενταχθούν στην καθημερινή διατροφή τρόφιμα ανώτατης διατροφικής αξίας που θωρακίζουν τον οργανισμό και χαρίζουν υγεία και ευεξία. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η καλή λειτουργία των κυττάρων και επομένως του μεταβολισμού, ενώ ταυτόχρονα αναβαθμίζεται η άμυνα του σώματος και προλαμβάνονται φαινόμενα γήρανσης των ιστών. Η ισορροπημένη, υγιεινή διατροφή που βασίζεται στην πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών αποτελεί το σημαντικότερο μέτρο και το απόλυτο μέσο για την επίτευξη μιας καλύτερης υγείας.
